Szyb Maciej
50º 18' 55'' N 18º 44' 29'' E
Zabrze, gmina Maciejów, województwo śląskie, Polska
Polska
Opis
Szyb „Maciej” to pierwsza prywatna kopalnia węgla kamiennego na terenie Zabrza, która rozpoczęła wydobycie od 1843 roku.
Surowce kopalniane
Węgiel kamienny
Informacje antropologiczne
Od 1992 roku kopalnia nie wydobywa już węgla kamiennego. Niedługo potem kopalnia przeszła rewitalizację ze względu na swoje pierwotne przeznaczenie jako ujęcie głębinowe, a dodatkowo została przekształcona w obiekt turystyczny.
W 2006 roku zespół budynków Kopalni „Ludwik” został wpisany do rejestru zabytków. W 2005 roku Szyb „Maciej” został umieszczony na Szlaku Zabytków Techniki, a w 2011 został nagrodzony dyplomem laureata w Konkursie Zabytków Zadbanych.
Informacje socjologiczne
Szyb „Maciej” był częścią kompleksu Kopalń Concordia. Głębokość szybu wynosiła 198 metrów, co przyczyniło się do znacznej eksploatacji kopalni Concordia. Szyb „Maciej” pełnił funkcję szybu wentylacyjnego, transportowego, odwadniającego oraz zjazdowego i górniczego. Szyb składał się z wieży wyciągowej, maszynowni, zespołu budynków szybowych, siłowni, kotłowni, rozdzielni, łaźni, odżelaziacza i innych. Wokół szybu utworzono skwer drzewny oraz zbudowano składowisko skały odpadowej. Woda gromadzona w szybie, pochodząca z triasowego poziomu wodonośnego, wykorzystywana była na potrzeby socjalne kopalni, a później także na potrzeby miasta Zabrza.
Informacje archeologiczne
Szyb „Maciej” miał 198 metrów głębokości i po zakończeniu swojej działalności w 1990 roku został zasypany. Większość infrastruktury została wymyślona na nowo i odnowiona dla celów artystycznych i kulturalnych prowadzonych przez Stowarzyszenie Kopalnia Sztuki.
Informacje z zakresu zrównoważonej turystyki
Do największych atrakcji Szybu Maciej należą:
- Zachowane budynki i wyposażenie dawnego zakładu górniczego z początku XX wieku,
- Zjazd do szybu ujęcia wody i poznanie genezy jego powstania,
- Restauracja na 2 poziomach zlokalizowana w budynku głównym kopalni,
- Platforma widokowa na wieży wyciągowej na poziomie 25 m nad ziemią,
- Prezentacja obsługi maszyny wyciągowej,
- Zrównoważona rewitalizacja terenu dawnego kompleksu górniczego.
Zrównoważony rozwój środowiska
Historia kopalni węgla kamiennego zmieniała się z przemysłowego zakładu produkcyjnego w jedyny w pełni zachowany autentyczny zakład górniczy tego typu w Europie. Kompleks wpisany jest do rejestru zabytków, na Szlaku Zabytków Techniki i Szlaku Śląskich Smaków.
